Mi estas en la restoracio. Mi legas en la menuo: blinoj. Blinoj? Nu, jes, blinoj. Simple blinoj. Ĝuste blinoj. Kompreneble, mi konas la vorton. Mi konas ĉi nomon. Ion mi aŭdis. Sed probable mi neniam manĝis. Ĉu mi iam manĝis blinojn? Ne, preskaŭ certe ne. Sendube ne. Do mi ne scias kio estas blinoj. Do mi konas nur la vorton blino. Mi konas nur la nocion blino. Eble eĉ parton de tiu ĉi nocio. Ĉar mi legas blinoj kaj nenio okazas. Mian internan orelon aŭdas kelkajn fonemojn kungluitajn en iu sona klastro, kiu aperigas neniun bildon. Nurnure iujn nebulajn asociaciojn. Farunbuleto? Io simila al granda pierogo? Al pasteco aŭ risolo? Io farĉita per io? Aŭ eble la farunbulego kuirita vapore? . . . . . . Mi tuj mendos blinojn. Oni portos al mi blinojn, mi ekvidos ilin, gustumos kaj mi jam scios. Ĉu sendube mi JAM scios? Kaj se mi irus al la kuirejo kaj rigardus kiel oni faras blinojn? Eble tiam mi scius pli. Eble mi revenus hejmen kaj farus blinojn mi mem kaj tiam mi scius eĉ pli. Kaj se mi farus treegan blinon, blinon gigantan kaj enirus ĝin kaj rigardus ĝin interne? Sed tiam mi estus en la vera blino, en la blino reala, fizike ekzistanta, dum mi volas eniri la nocion blino ...... Kial blino kaj ne flinobombolo? Malnovaj demandoj. Tedaj demandoj. Tedaj ne tial, ke senĉese ripetataj, sed tial, ke ĉiam sen respondoj. Sen kontentigantaj respondoj, ĝisfunde kontentigantaj ...... Ege granda blino? Estus malfacile. Eble eĉ nefareble. Kie mi kuirus ĝin? Ĉu oni kuiras blinojn aŭ eble stufas aŭ frikasas aŭ fritas aŭ bakas aŭ rostas? Aŭ eble acidigas? Ne, oni tion ne faras. Io sufloras al mi, ke ne. Kio sufloras? . . . . . . . . Blino. Blino. Blino. . . . . . Dublino. Deblino. Lublino. Norblino. . . . . . . Ĉu oni faras blinojn en Dublino? Kaj en Deblino? Pli probable en Deblino ol en Dublino, sed neniu povas esti certa, neniu (Deblino estas negranda urbo en Pollando; Lublino estas granda urbo en Pollando, Dublino estas grandega urbo en Irlandio)...... Aŭ eble oni faras blinojn en Norblino? En Norblino oni jam faras nenion. En Norblino oni povintus fari grandegajn gisferajn blinojn, ĉar tio ja estas malnova, de longe ne funkcianta fabriko de metalaĵoj transformita en la muzeon. Ekzemple en la Halo de 1000 Tunoj. Ho! Miltunaj gisferaj blinoj! Ferblinoj! . . . . . . Neĝustaj asociaĵoj. Fola etimologio. Malkvietigantaj sonaj rilatoj kaj similecoj...... Sed ili ankaŭ estas parto de la nocio blino . . . . . . Nu, kio do estas nocio? Io spongeca, mola, koteca, ŝmirema, la manoj sinkas en la pasto, la fingroj gluiĝas, perdas la sentopovon, nenion povas palpi . . . . . . . . . l'okuloj tute ŝtopitaj . . . . . . blinda blino . . . . . . . l'oreloj ankaŭ ŝtopitaj . . . . . . la buŝo plena - mi ne povas spiri - eliru! eliru! eliru tuj lavu sin, purigu . . . . . Nu, mi eliru, mi lavu min, purigu kaj kion mi scios pri tiel grasdika, molega, plastelineca blino, mi tiel pura?




Kial Norblino?
Antaŭ ĉio tial, ke ĝi estas. Mi scias kie ĝi estas kaj kiel mi povas ĝin eniri. Kaj mi ne scias kie mi devas serĉi blinon – mi ankaŭ ne scias kiel mi povus ĝin eniri. Ne estas sengrava la fakto, ke la vorto norblino enhavas la vorton libro dum ĝi ne troviĝas en la vortoj dublino, deblinolublino. Se la libro estas kaŝita en Norblino, oni simple devas trovi ĝin. Serĉado signifos simple verki/skribi ĝin. Se ĝi estas ene de Norblino, tiam oni devas skribi/verki ĝin en Norblino. Tio signifas sur Norblino. Laŭvorte, laŭlitere - ne metafore. Sur la vandoj, muroj, fostoj, sur la planko. Kompreneble ne senpere sur ili kaj ne per farbo olea, ĉar tio estas la interno kun valoro historia..... Mi pensas pendigi survande transparentajn plastaj tukegojn kaj skribi sur ili. Tiam la teksto ne kovrus la bildon (tion kion ni vidas). Tiam la bildo partoprenus en rakontado samgrave kaj samrajte kiel la teksto . . . . . . kvankam mi vidus la vandon tra teksto, sed tutan tempon ĉi teksto estus distancigita de la bildo – tiu ĉi distanco estus tutplene fizika, mezurebla per centimetroj kaj milimetroj – tio estas vere grava, tre grava . . . . . . . mi povus skribi ankaŭ sur teksaĵaj aŭ paperaj rubandegoj kiuj estus pendantaj sur la traboj tegmentaj formante kromaj vandetojn, kvazaŭ kulisojn, aldonan labirinton, ili ion vualus kaj ion malvualus, kovrus kaj malkovrus, formus trapasejojn, koridorojn, tunelojn, direktus la trafikon – aŭ fluadon de teksto kaj legadon – - - nu, ĉu mi gvidu la leganton? ĉu mi altrudu direktojn de legado-irado aŭ nur tiujn sugestu aŭ permesu la leganton iri-legi laŭvole, erarvagi, perdi la vojon, serĉu pene la elirejon ....... mi povus meti en tian “tekston” aĵojn kaj elementojn trovitajn sur kaj en vandoj: tenilon-hieroglifon, levilon-piktogramon, duone forviŝitajn literojn, signojn... mi ankaŭ povus skribi per koloraj kretoj sur la planko – tiam tio kion mi skribus estus malrapide kaj pograde malaperanta forviŝita kaj fortretita far la piedoj de legantoj – far la piedoj legantaj – tio ankaŭ estas interesa: tiu ĉi verkaĵo devos malaperi kaj ĝi malaperos, nenion postrestos, eble nur kelkaj apenaŭ legeblaj vortoj en iu anguleto . . . . . . . . Kaj tiel plu. Tiam tia laŭvorteco, laŭlitereco iĝus metaforon de ennociiĝado. Do, aldone mi trovus min en la metaforo . . . . . . . . Kaj poste mi devus eliri tiun ĉi labirinton. Tamen unue mi devus eniri ĝin. Kaj verki/skribi ĉion senpaŭze. Eliri nur tiam, kiam mi skribos ĉion aŭ kiam mi elnociiĝos . . . . . . . . . Unueco de la dramoj de verkisto kaj de heroo. Unueco tempa, loka kaj eventa de la skribanto kaj de skribato. Unueco de la verkanto/skribanto kaj de verkato/skribato. Do, estus nek skribanto, nek skribato. Kiu do estus? . . . . . . . Ankaŭ priskribo ne estus, ĉar skribado mem estus eventosekvo, dramo, aventuro – kaj la loko de tiu ĉi dramo-aventuro-evento estus mia menso – la menso de la skribanto-skribato . . . . . . . tiam la plano de tiu ĉi malnova fabriko estiĝus la plano de mia menso . . . . . . modelo . . . . . skulptoskizo . . . . . .
Nu, nu. Ĉio ĉi iĝas pli kaj pli interesa, vekas pli kaj pli da scivolemo.
Nu kaj tiam devus esti varme. Devus esti almenaŭ Majo.
Kiele tio aspektus? Mi eniras Norblinon ekzemple la unuan de Majo kaj foriras ĝin la dekan de Majo. Norblino estos transformita en LIBRO 2 N (en pola lingvo norblino ne havas la lastan o, do post kiam oni elmetos en ĝi libro restos ankoraŭ du literoj n). Kaj poste? Poste Libro 2N devas ŝanĝi sin en Norblinon. Mi devos ordigi kaj purigi ĉion. Kion restos? Preskaŭ nenio. Nu, bone. Eble ia dokumentaro: filmo, fotoj, skizoj. Spuro en la memoro. 2N. Nor – nor. 2 x nenio. Nowakowski x Nowakowski...
No... No...





Mi pasigis en la Halo de 1000 Tunoj dek komencajn tagojn juniajn ĉar dek tagojn mi estis tie pasigonta.
La unuan tagon mi estis suspektema kaj singardema.
La duan tagon mi estis terurigita.
La trian tagon mi volis fuĝi.
La kvaran tagon mi malkovris la kialojn de mia malpovo kaj frustro, de senĉesa furioza kuraĉado de unu vando al l'alia: unuafoje okazis, ke la libro de mi verkata estis multe pli granda ol mi – ĉiam mi estis multe pli granda ol la libro – mi povus facile ĉifi la paperfolion kaj forĵeti ĝin – nun mi mem povis esti ĉifita kaj forĵetita kaj tio preskaŭ okazis - - - -
La kvinan tagon kaj la sesan mi estis hejme kaj mi printis vortojn maleblajn sur la foliojn kiuj poste formis la strion de lumo trans mia kapo . . . . . . . . .
La sepan tagon mi estis trankvila, eble iom revema.
La okan tagon eĉ ravis min tio, ke tuta mia faraĵo ennorblina estis preskaŭ ideale malbezona.
La naŭan tagon kiel kutime nenio precipa okazis, nur venis al mia kapo la ideo de multlibro diapozitiva, ankaŭ tute malbezone.
La dekan tagon mi estis entuziasme rezignaciinta. Tio kion mi kreis meritis nur la nomon skizo. Mi devus pasigi en Norblino dek jarojn, por krei tie ion kio povus esti konsiderata kiel la verko kompletigita grandparte kaj detale. Kompreneble tio nun ne eblas. Pro diversaj kialoj. Ĉefe pro tio, ke mi preferas pasigi la sekvajn dek jarojn de mia vivo ie alie. Tamen eblegas, ke post dek monatoj mi faros la sekvan libron multe malpligrandan ol mi, la libron priskribantan ne nur dek tagojn kiuj nenion kaj neniun skuis.






















fotoj: Klara kaj Żuk Piwkowscy